Άρθρα - Νέα

Λεπτομέρειες

Κατηγορία: Άρθρα - Νέα

Δημοσιεύθηκε : 17 Οκτωβρίου 2011

Οι αστρονόμοι αγωνίζονται για χρόνια τώρα να εξηγήσουν πολλές περίεργες ιδιότητες που εμφανίζονται στον Ερμή και τον Ουρανό, αλλά οι κυρίαρχες έως τώρα θεωρίες έχουν απαξιωθεί την τελευταία περίοδο.  Τώρα, οι αστρονόμοι ερευνούν για νέες ερμηνείες για το τι πραγματικά συνέβη σε αυτούς τους δύο πλανήτες.

Η νέα έρευνα είναι πολύ δύσκολο να γίνει αποδεκτή, επειδή η αποδοχή της θα απαιτήσει μια βαθιά κατανόηση του πώς έμοιαζε το ηλιακό σύστημα στις πρώτες μέρες του, όταν οι πλανήτες μόλις είχαν σχηματιστεί. Αυτό προφανώς είναι αδύνατο να το υπολογίσουμε με κάθε λεπτομέρεια.

Με άλλα λόγια, το πώς μοιάζει τώρα το ηλιακό μας σύστημα και οι πλανήτες του αποφασίστηκε πάνω από 4 δισεκατομμύρια χρόνια πριν. Το κύριο γεγονός που  προβληματίζει τους εμπειρογνώμονες για τον Ερμή είναι ο μεγάλος πυρήνας του από σίδηρο, που βρίσκεται μάλιστα κοντά στην επιφάνεια, Ομοίως, δεν μπορούν να εξηγήσουν γιατί ο Ουρανός έχει μεγάλη κλίση σε σχέση με την τροχιά του γύρω από τον Ήλιο.

Στο παρελθόν, οι επιστήμονες πρότειναν ότι ένα τεράστιο τμήμα του φλοιού του Ερμή μπορεί να είχε απογυμνωθεί μετά από μια μνημειώδη κοσμική σύγκρουση, που εμπλέκονταν ένας άλλος πρωτοπλανήτης στις απαρχές του ηλιακού συστήματος.

Περισσότερα...

Λεπτομέρειες

Κατηγορία: Άρθρα - Νέα

Δημοσιεύθηκε : 13 Οκτωβρίου 2011

Το πιο ισχυρό τηλεσκόπιο στον κόσμο ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array), αρχίζει την έρευνα και αποκαλύπτει την πρώτη εικόνα του.

Προς το παρόν, έχει εγκατασταθεί περίπου το ένα τρίτο των  66 ραδιοφωνικών κεραιών, αλλά ακόμα και υπό κατασκευή, το ALMA έχει γίνει το καλύτερο τηλεσκόπιο του είδους του - όπως φαίνεται από τον μεγάλο αριθμό των αστρονόμων που ζήτησαν χρόνο παρατήρησης.  Το ALMA παρατηρεί το σύμπαν σε μήκη κύματος χιλιοστού και λιγότερο - περίπου χίλιες φορές μεγαλύτερο από το μήκος κύματος του ορατού φωτός. Χρησιμοποιώντας αυτά τα μεγαλύτερα μήκη κύματος οι αστρονόμοι μπορούν να μελετήσουν πολύ ψυχρά αντικείμενα στο διάστημα - όπως τα πυκνά μεσοαστρικά νέφη, από τα οποία δημιουργούνται τα άστρα και πλανήτες - καθώς επίσης και πολύ μακρινά αντικείμενα του πρώιμου Σύμπαντος.

Το πιο εμφανές κομμάτι κάθε κεραίας είναι το πιάτο, μια μεγάλη ανακλαστική επιφάνεια. Το πιάτο είναι ό,τι οι φακοί και τα κάτοπτρα για τα «παραδοσιακά», ή οπτικά, τηλεσκόπια: συλλέγει την ακτινοβολία που έρχεται από μακρινά ουράνια σώματα, και την εστιάζει σε έναν ανιχνευτή που μετρά την ακτινοβολία. Η διαφορά μεταξύ των δύο τύπων τηλεσκοπίων είναι το μήκος κύματος της ανιχνευόμενης ακτινοβολίας. Το ορατό φως, που συλλέγεται από τα οπτικά τηλεσκόπια, είναι μόνο ένα μικρό μέρος του φάσματος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας με μήκη κύματος μεταξύ 380 και 750nm (εκατομυριοστά του χιλιοστού). Αντιθέτως το ALMA θα αναζητά στον ουρανό ακτινοβολία με μήκος κύματος από μερικές εκατοντάδες μικρόμετρα μέχρι περίπου 1mm. Αυτό είναι γνωστό σαν ακτινοβολία χιλιοστού και υποχιλιοστού, ένα υποσύνολο των ραδιοκυμάτων.

Στην ουσία πρόκειται για ένα «πάρκο» ραδιοτηλεσκοπίων και πριν λίγο καιρό τοποθετήθηκε το 16ο από τα συνολικά 66 ραδιοτηλεσκόπια από τα οποία θα αποτελείται. Η δημιουργία του είναι προϊόν της συνεργασίας Ευρώπης, ΗΠΑ και Ιαπωνίας και όπως ήταν προγραμματισμένο με την τοποθέτηση του 16ου τηλεσκοπίου το παρατηρητήριο ξεκινά την λειτουργία του και την εξερεύνηση του Διαστήματος....

Το πιο μεγάλο και «ψηλό»

Το ALMA βρίσκεται στην περιοχή Chajnantor στην έρημο Ατακάμα στις Χιλιανές Άνδεις, που είναι η πιο ξηρή και άνυδρη περιοχή του πλανήτη και άρα ιδανική για διαστημικές παρατηρήσεις αφού ο ουρανός είναι πάντα καθαρός από νεφώσεις και άλλα φυσικά εμπόδια.
Για την τοποθέτηση των ραδιοτηλεσκοπίων επιλέχθηκε ένα σημείο σε ύψος 5000m που είναι και το μεγαλύτερο υψόμετρο στο οποίο υπάρχει εγκατάσταση διαστημικής παρατήρησης πάνω στην Γη. Κάθε ένα από τα ραδιοτηλεσκόπια διαθέτει μια κεραία με διάμετρο 12 μέτρα ενώ το βάρος κάθε τηλεσκοπίου ζυγίζει 100 τόνους.

Πόλος επιστημονικής έλξης

Το μεγάλο ενδιαφέρον αλλά και την ανυπομονησία της επιστημονικής κοινότητας για την λειτουργία του ALMA πιστοποιεί το γεγονός ότι οι επιτελείς του παρατηρητηρίου έχουν δεχθεί περισσότερες από χίλιες αιτήσεις επιστημόνων να εργαστούν σε αυτό.
Σε αυτή την πρώτη φάση της λειτουργίας του υπολογίζεται ότι θα πραγματοποιηθούν περίπου 100 ερευνητικά προγράμματα. Το πρώτο τηλεσκόπιο του ALMA τοποθετήθηκε το 2009 και το τελευταίο είναι προγραμματισμένο να τοποθετηθεί στα τέλη του 2013. Με την τοποθέτηση και του 66ου τηλεσκοπίου το παρατηρητήριο θα μπορεί να παράγει εικόνες με ποιότητα δέκα φορές μεγαλύτερη από εκείνη του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble.

Περισσότερα:

http://www.scienceinschool.org/2010/issue15/alma/greek

Λεπτομέρειες

Κατηγορία: Άρθρα - Νέα

Δημοσιεύθηκε : 12 Οκτωβρίου 2011

Ο Άρατος ο Σολεύς ήταν Αλεξανδρινός ποιητής που έζησε στο διάστημα 305 - 240 π.Χ.

Καταγόταν από τους Σόλους της Κιλικίας ή, σύμφωνα με άλλους από τη Ταρσό αλλά μάλλον ότι εκεί έζησε για λίγο. Πατέρας του ήταν ο διαπρεπής τότε πολιτικός και στρατιωτικός Αθηνόδωρος. Μαθήτευσε κοντά στον Μενεκράτη στην Έφεσο (292 π.Χ.). Στη συνέχεια πήγε στη Κω και μαθήτευσε κοντά στον Φιλητά. Εκεί γνώρισε τον Θεόκριτο και άλλους ποιητές του καλούμενου βουκολικού κύκλου. Στη συνέχεια πήγε στην Αθήνα και έγινε μαθητής του περιπατητικού φιλόσοφου Πραξιφάνη, εκεί γνώρισε και τον Ζήνωνα τον στωικό φιλόσοφο και τον Μενέδημο τον ιδρυτή της Ερετριακής σχολής και τον Καλλίμαχο τον Κυρηναίο.

Ο Άρατος ασχολήθηκε και με τα μαθηματικά και με την αστρονομία. Ο φιλόσοφος Ζήνων, όταν κλήθηκε ως διδάσκαλος από τον φιλότεχνο βασιλιά της Μακεδονίας Αντίγονο τον Γονατά αλλά λόγω γήρατος δεν μπορούσε να μεταβεί, έστειλε τον Άρατο με τους μαθητές του Περσαίη και Φιλονίδη (276 π.Χ.). Τότε ο Άρατος έγραψε, για τους γάμους του Αντιγόνου, το ποίημα «Ύμνος στον Πάνα» όπου εξυμνεί τη νίκη του Αντιγόνου κατά των Γαλατών στη μάχη της Λυσιμαχείας (277 π.Χ) κατά την οποία ο Παν επέφερε στους Γαλάτες «πανικό». Επίσης, εκτελώντας επιθυμία του Μακεδόνα βασιλιά, ο Άρατος έγραψε τα «Φαινόμενα», αστρονομικό και μετεωρολογικό ποίημα που προκάλεσε το θαυμασμό των συγχρόνων του.

Περισσότερα...

Λεπτομέρειες

Κατηγορία: Άρθρα - Νέα

Δημοσιεύθηκε : 11 Οκτωβρίου 2011

Δύο ξεχωριστά πειράματα στον επιταχυντή σωματιδίων του CERN εντόπισαν ίχνη του μποζόνιου Χιγκς, του πιο περιζήτητου σωματιδίου στη φυσική, το οποίο αναμένεται να λύσει το γρίφο της ύπαρξης μάζας στην ύλη. Προς το παρόν, οι φυσικοί αποφεύγουν να κάνουν βαρύγδουπες δηλώσεις, όμως νέα στοιχεία από δύο πειράματα στον γιγαντιαίο επιταχυντή LHC υπαινίσσονται κάτι ασυνήθιστο - και αυτό θα μπορούσε να είναι το πιο περιζήτητο σωματίδιο στην φυσική.

Περισσότερα...

Λεπτομέρειες

Κατηγορία: Άρθρα - Νέα

Δημοσιεύθηκε : 10 Οκτωβρίου 2011

Τρεις επιστήμονες μοιράζονται το βραβείο Φυσικής για το 2011

Σε τρεις ερευνητές, που βρίσκονται πίσω από την ανακάλυψη ότι η διαστολή του σύμπαντος επιταχύνεται, απονεμήθηκε το φετινό βραβείο Νόμπελ για τη φυσική. Πρόκειται για τους Αμερικανούς Saul Perlmutter και Adam Riess και τον Brian Schmidt της Αυστραλίας.

Οι τρεις τους αφού μελέτησαν τα σουπερνόβα τύπου 1a, βρήκαν ότι τα πιο μακρινά αντικείμενα φαίνονται να κινούνται πιο γρήγορα. Οι παρατηρήσεις τους δείχνουν ότι όχι μόνο  το Σύμπαν επεκτείνεται, αλλά αυτή η διαστολή επιταχύνεται αδυσώπητα.

Ο Saul Perlmutter του πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Μπέρκευ βραβεύτηκε με το ήμισυ του βραβείου, ενώ ο Brian Schmidt του Πανεπιστημίου της Αυστραλίας και ο Adam Riess του Ινστιτούτου Διαστημικών Τηλεσκοπίων στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins, μοιράζονται το άλλο μισό.

Τα πορίσματα της τριάδας των φυσικών αποτελούν τη βάση της σύγχρονης γνώσης μας για την καταγωγή του σύμπαντος, αλλά θέτουν μια σειρά από δύσκολες ερωτήσεις.

Περισσότερα...

Λεπτομέρειες

Κατηγορία: Άρθρα - Νέα

Δημοσιεύθηκε : 06 Οκτωβρίου 2011

Μία θεαματική βροχή από πεφταστέρια αναμένεται το Σάββατο 8 Οκτωβρίου το βράδυ ορατή στο βόρειο ημισφαίριο. 

Πρόκειται για τις Δρακοντίδες ή Ιακωβινίδες, που αναμένεται να κορυφωθούν το βράδυ του Σαββάτου, και οι αστρονόμοι προβλέπουν για φέτος σημαντική έξαρση δραστηριότητας, καλά ορατή και από την χώρα μας.

Οι προβλέψεις των αστρονόμων δείχνουν ότι η έξαρση αυτή θα φτάσει στο ανώτατο σημείο της σε δύο ξεχωριστά «μέγιστα»: κατά τις 8 μ.μ. ώρα Ελλάδος με ένταση 60-100 διαττόντων την ώρα και, λίγο αργότερα, στις 11μμ ώρα Ελλάδας, οπότε αναμένονται από 500 μέχρι 800 (ακόμα και 1.000) διάττοντες ανά ώρα, στο βαθμό που οι κατά τόπους καιρικές συνθήκες επιτρέπουν την παρατήρηση. Κάθε «μέγιστο» θα διαρκέσει περίπου μία ώρα και η έξαρση αναμένεται να έχει λήξει το αργότερο έως την 1 π.μ. τα ξημερώματα της Κυριακής.

Περισσότερα...

Λεπτομέρειες

Κατηγορία: Άρθρα - Νέα

Δημοσιεύθηκε : 05 Οκτωβρίου 2011

Ένας φωτεινός κομήτης κινήθηκε καταπάνω στον Ήλιο και διαλύθηκε στις 2 Οκτωβρίου 2011.

Κομήτες όπως αυτός δεν έχουν καθορισμένη τροχιά και καθώς στο περιήλιό τους, περνούν πολύ κοντά στον Ήλιο, σχεδόν πάντα  «δεσμεύονται» από το ισχυρό βαρυτικό πεδίο του και καταστρέφονται.  Πιστεύεται ακόμη ότι αποτελούν τμήματα μεγαλυτέρων κομητών.

Περισσότερα...

Λεπτομέρειες

Κατηγορία: Άρθρα - Νέα

Δημοσιεύθηκε : 04 Οκτωβρίου 2011

Ο Αρίσταρχος ο Σάμιος (310 π.Χ. - περίπου 230 π.Χ.) ήταν Έλληνας αστρονόμος και μαθηματικός, που γεννήθηκε στη Σάμο.

Γενικά

Είναι ο πρώτος καταγεγραμμένος άνθρωπος ο οποίος πρότεινε ηλιοκεντρικό μοντέλο του Ηλιακού Συστήματος, θέτοντας τον Ήλιο και όχι τη Γη, στο κέντρο του γνωστού Σύμπαντος (για το λόγο αυτό είναι συχνά γνωστός ως ο "Έλληνας Κοπέρνικος).

Οι ιδέες του περί Αστρονομίας δεν είχαν γίνει αρχικά αποδεκτές και θεωρήθηκαν κατώτερες από εκείνες του Αριστοτέλη και του Πτολεμαίου, έως ότου αναγεννήθηκαν επιτυχώς και αναπτύχθηκαν από τον Κοπέρνικο περίπου 2000 χρόνια μετά.

Περισσότερα...